[caption id="attachment_206775" align="alignnone" width="200"] dr. S. Van Canneyt, Plastisch chirurg, Van Canneyt Clinic[/caption]
Bij beschadiging van de huid van het menselijk lichaam als gevolg van bijvoorbeeld een operatie, een ongeval of een brandwond, kan littekenvorming optreden. Littekens kunnen dik (hypertrofisch) worden of zelfs buiten de begrenzing van het oorspronkelijke litteken gaan groeien en wildvlees (keloïd) geven.
Er bestaan verschillende type littekens:
'normale' littekens: deze littekens zijn meestal licht van kleur en vlak.
hypertrofische littekens: deze littekens zijn rood, dik, veroorzaken vaak jeuk, heel soms gevoelig (pijnlijk).
keloïde littekens: deze littekens groeien buiten de oorspronkelijke wondrand, kunnen rood tot paars gekleurd zijn, geven soms jeuk en pijn.
atrofische littekens: deze littekens hebben een dunner weefsel, soms zelfs rimpelig en voelen droog aan.
Negatieve factoren
Factoren die de littekenvorming negatief kunnen beïnvloeden zijn:
De leeftijd. Bij jonge mensen en kinderen is er meer huidspanning dan bij ouderen. De kans dat een litteken bij jongere mensen en kinderen breder wordt, is daarom groter.
Type huidskleur. Bij mensen met een donkere of een hele lichte, rossige huidskleur is de kans op overmatige littekenvorming groter.
De richting van het litteken ten opzichte van de huidspanningslijnen. Een litteken valt extra op als het dwars op een huidplooi staat, loopt het litteken evenwijdig aan of in een huidplooi, dan valt deze minder op.
De plaats van het litteken op het lichaam. Bepaalde lichaamsdelen, zoals bijvoorbeeld de schouders en het borstbeen, hebben een verhoogde kans op littekenvorming.
Het soort wond. Een wond gemaakt door een scherp mes geeft een ‘mooier’ litteken dan een wond waarbij de huid gescheurd is.
Littekencorrectie
Bij een littekencorrectie tracht men de vorm van het litteken te verbeteren en minder opvallend te maken. Een littekencorrectie kan daarom een goede oplossing zijn als het litteken te groot is of op een opzichtige plek zit. Ook littekens, als gevolg van brandwonden, die kunnen gaan samentrekken en daardoor de beweeglijkheid van een gewricht beperken, zijn geschikt voor correctie.
De behandeling van een littekencorrectie heeft geen zin als:
Het litteken nog te ‘jong’ is en nog moet wegtrekken. Met ‘wegtrekken’ wordt bedoeld dat het litteken opbleekt, rustig en minder opvallend wordt. Echt wegtrekken doet het niet. Bij opbleken van het litteken, dat minstens een jaar duurt, wordt het litteken zelfs nog lichter dan de omliggende huid. Het is daarom te voorbarig om bij een lelijk litteken binnen een jaar een littekencorrectie te doen.
Met cosmetische chirurgie weinig tot geen verbetering te verwachten is. Zo kan het soms niet verstandig zijn bij een slechte doorbloeding van de huid, bijvoorbeeld door vaatziekte, opnieuw een wond te maken.
Behoudens littekencorrectie bestaan er ook andere methoden om dikke littekens te behandelen, zoals bijvoorbeeld injecties met corticosteroïden, druktherapie, siliconenfilm of bestraling. Bij deze laatste behandelingen kunnen de klachten van een dik litteken verminderen, maar een en ander heeft geen invloed op de breedte van het litteken.
Het consult
Voorafgaande aan een eventuele littekencorrectie vindt er altijd eerst een vrijblijvend consultgesprek met de plastisch chirurg plaats. Tijdens dit consult bepaalt de plastisch chirurg of het zinvol is een littekencorrectie te laten uitvoeren. De plastisch chirurg zal het litteken onderzoeken, vragen naar de medische voorgeschiedenis van de patiënt en de verwachtingen van de behandeling.
Wanneer besloten wordt tot een littekencorrectie, zal de dokter uitleggen welke behandeling of operatie het beste is om tot een mooi eindresultaat te komen.
Voorbereiding op de behandeling
Vóór de behandeling wordt een dossier van de patiënt opgemaakt, met bijhorende foto's. Na de behandeling worden er opnieuw verificaties (foto’s) gemaakt en in uw dossier opgenomen. Bij het gebruik van bloedverdunnende medicatie, vertelt de plastisch chirurg op welk moment met deze medicijnen gestopt moet worden. Bij het gebruik van Aspirine en soorten dient de patiënt acht dagen vóór de operatie te stoppen. Roken vernauwt de bloedvaten en kan daardoor de wondgenezing vertragen of tegenstaan. Het wordt ten stelligste aanbevolen enkele weken voor de ingreep te stoppen met roken.
Alcohol doet de kans op bloeding stijgen. Het wordt dan ook aangeraden voor de operatie geen alcohol te nuttigen.
De behandeling
De behandeling gebeurt meestal onder lokale verdoving. De duur van de operatie hangt af van het type litteken. Als de operatie onder lokale verdoving plaatsvindt dan duurt deze kort en mag men na de ingreep onmiddellijk weer naar huis.
Resultaat
Bij een littekencorrectie tracht men de vorm van het litteken te verbeteren en minder opvallend te maken, het litteken zal nooit helemaal verdwijnen. Ook al wordt een littekencorrectie met de grootste zorg uitgevoerd, uiteindelijk resultaat kan niet worden gegarandeerd. Na de littekencorrectie zal men er rekening mee moeten houden dat de littekens langere tijd dik, rood, jeukend en zelfs pijnlijk kunnen zijn. Littekens maken dan ook een hele ontwikkeling door.
Nabehandeling
Als pijnstiller kan een paracetamol worden ingenomen. Na de behandeling dient men het gecorrigeerde litteken zo veel mogelijk te ontzien en niet onder spanning te houden. Nacontrole vindt zelden plaats, omdat bij een littekencorrectie nauwelijks gehecht wordt. In plaats daarvan gebruikt men lijm, die na verloop van tijd vanzelf weer verdwijnt.
Risico’s en complicaties
Er zijn geen risico's bij deze interventie. Om complicaties te vermijden (bijvoorbeeld een infectie) moet men een goede hygiëne toepassen.
Vergoeding verzekering
De ziektekostenverzekering vergoedt zelden een littekencorrectie, alleen bij ongevallen.
Bijdrage van: dr. S. van Canneyt, Plastisch chirurg bij Van Canneyt Clinic