Wat zijn kronen en bruggen?
Kronen en Bruggen - Volop in beweging dankzij computertechnologie
Wat zijn kronen en bruggen?
In de afgelopen jaren heeft de cosmetische tandheelkunde grote vooruitgang geboekt. Niet alleen zijn er veel mogelijkheden zoals kronen, bruggen facings en implantaten maar ok door de komst van nieuwe, tandkleurige, restauratiematerialen is er op cosmetisch gebied veel meer mogelijk.
Gezonde tanden zijn niet alleen belangrijk voor een fraai uiterlijk , maar zijn ook belangrijk voor het algemene welzijn van uw lichaam. Eén of meerdere ontbrekende tanden kunnen het uiterlijk en de functionaliteit van uw gebit ongunstig beïnvloeden. De ontbrekende tanden kunnen een verandering in occlusie (beet), het verplaatsen van de tanden, spraakstoornissen, een verhoogd risico voor parodontale ziektes en een grotere kans op tandbederf veroorzaken.
Wat zijn kronen en bruggen?
Wanneer één of meer tanden of kiezen ontbreken, kunnen deze worden vervangen door een brug of kroon. De kronen kunnen beschadigde tanden vervangen die hun wortel nog hebben. Tussen twee kronen wordt een kunsttand of kunstkies geplaatst, ook wel een ‘dummy’ genoemd. De twee kronen met de dummy worden dan als één geheel geplaatst. Een brug wordt op dezelfde manier gemaakt als een kroon. Een van de grote voordelen van kronen en bruggen is dat deze tegenwoordig niet meer van uw natuurlijke tanden te onderscheiden zijn.Van welk materiaal zijn kronen en bruggen gemaakt?
Porselein
Kronen van porselein kunnen in veel situaties worden toegepast. Door nieuwe technieken is de kans op breuk uitgesloten. Het materiaal is tandkleurig en ziet er zeer natuurgetrouw uit.
Metaal-porselein
Hierbij wordt metaal als basis gebruikt. Voor het uiterlijk wordt over het zichtbare metaal een laag van tandkleurig porselein aangebracht.
Metaal
Soms worden kronen en bruggen alleen van metaal gemaakt. Dit materiaal is zeer sterk en slijtvast. Ze krijgen dan een goud- of zilverkleurige goudlegering. Vanwege de kleur plaatst de tandarts ze alleen achter in de mond.
Welke cosmetische behandeling het best bij u past hangt af van de situatie.
Wanneer wordt een kroon en/of brug geadviseerd?
- Wanneer een grote vulling vervangen moet worden en er niet genoeg tandweefsel overblijft.
- Om een zwakke tand tegen afbreken te beschermen.
- Om een gebroken tand te herstellen.
- Om een brug vast te maken.
- Om aan een implantaat vast te maken.
- Om een verkleurde of slecht gevormde tand te behandelen.
- Om een tand te behandelen die een wortelkanaalbehandeling heeft gehad.
De geschiedenis van kronen en bruggen en de recente behandelwijze
In het verleden werd bij het maken van kronen en bruggen vooral goud gebruikt of een bepaalde legering van goud voor de onderstructuur, waar overheen porselein opgebakken werd. Ook werden er vaak onedele metalen gebruikt in combinatie met porselein. Door het gebruik van onedele metaalsoorten waren patiënten soms allergisch voor enkele bestanddelen van deze legeringen en ook was een mooi esthetisch resultaat door gebrek aan ruimte soms moeilijk te realiseren.Een ander nadeel van metaal is dat wanneer het tandvlees zich terugtrekt in vele gevallen het grijze randje van de kroon of brug zichtbaar wordt. Door het gebruik van volkeramische materialen is dit probleem opgelost. In de afgelopen jaren is, door de toenemende vraag naar esthetische tandheelkunde, men zich meer gaan richten op andere materialen. Langzaam maar zeker werden delen van het goud dan ook vervangen door witte materialen. Deze keramische materialen dienen ter vervanging van metaal en hebben gelijkwaardige fysieke eigenschappen als natuurlijke tanden. Het keramische materiaal geeft doorgaans geen allergische reacties. Vaak worden deze keramische kronen of bruggen vervaardigd door middel van Cad/Cam technologie, wat een zeer precieze en nauwkeurige pasvorm garandeert. De moderne technologie die nu wordt gebruikt zorgt ervoor dat het keramische materiaal zeer sterk is.
Het consult
Zodra de tandarts en patiënt overeen zijn gekomen dat een brug en/of kroon de beste vervanging voor de ontbrekende tand en/of kies is, zal door de behandelaar over de verschillende materialen worden geadviseerd.De te gebruiken materialen zullen afhangen van waar in de mond de brug of kroon zal worden geplaatst. Ook spelen andere factoren, als tandenknarsen (bruxisme), een belangrijke rol.
Uw tandarts zal eventueel röntgenfoto’s maken om de situatie van het gebit in kaart te brengen en om te bepalen of een kroon of brug gemaakt kan worden. Of dit mogelijk is hangt mede af van de conditie van de wortels. Ook wordt de status van tandvlees gecontroleerd en in geval van aandoeningen zal u worden verwezen naar een mondhygiëniste.
Afhankelijk van het aantal opeenvolgende tanden die worden gemist, kan een brug of kroon worden geadviseerd.
De behandeling
De behandeling van een kroon of brug behoeft meestal twee afspraken bij de tandarts. Een kroon of brug wordt in de meeste gevallen bij een tandtechnisch laboratorium gemaakt en is in een tweetal weken klaar.In geval er een porseleinen kroon gemaakt wordt, moet de kroon een minimale dikte krijgen voor de juiste sterkte en om ervoor te zorgen dat het er mooi uitziet. De tand of kies waar de kroon of brug komt moet worden afgeslepen totdat er genoeg ruimte is om een kroon of brug te plaatsen. Zo nodig krijgt u een plaatselijke verdoving.
Vervolgens wordt een afdruk gemaakt van de kaak. Van deze afdruk maakt het tandtechnisch laboratorium een gipsmodel waarop de kroon zal worden gemaakt. Om de afgeslepen tand of kies te beschermen alsook voor het uiterlijk wordt door de tandarts een tijdelijke kroon gemaakt. Ook wordt een kleur bepaald die goed aansluit bij de rest van uw tanden.
Bij sommige tandtechnische laboratoria wordt er bij restauraties aan de voortanden, een extra afspraak met de patiënt gemaakt. Bij deze afspraak kan de tandtechnicus de restauraties voor het definitieve plaatsen nog aanpassen qua vorm en kleur. Ook krijgt de patiënt hierdoor de mogelijkheid tot inspraak.
Bij de volgende afspraak zal de tandarts eerst de kroon of brug passen en, wanneer alles naar wens is, deze met een speciaal cement vastzetten.
Wat zijn de risico’s?
In enkele gevallen kan een patiënt last krijgen van een kroon of brug . Een belangrijke factor om problemen te voorkomen is dat de kroon of brug juist passend wordt gemaakt en goed aansluit. Om tot het beste eindresultaat te kunnen komen is een goede samenwerking tussen tandarts en tandtechnicus dan ook van groot belang.Uiteraard is het belangrijk dat een patiënt er een goede mondhygiëne op nahoudt.
Hieronder enkele factoren die problemen kunnen veroorzaken:
- Occlusie: Dit is een van het meeste voorkomende problemen met nieuwe kronen. Als uw beet niet lekker voelt, kan uw tandarts indien de kroon al vastgezet is deze enkel aanpassen om het beter aan te laten voelen. Wanneer een tand of kies te veel contact maakt met de tegenbeet, kan het heel wat ongemak veroorzaken zoals bijvoorbeeld gevoeligheid tijdens het kauwen of bij koude of warme prikkeling. Dit is één van de eerste controles die de tandarts uitvoert als een patiënt problemen heeft met een nieuwe kroon.
- Open contacten: Als de bekroonde tand geen contact maakt met de aangrenzende tanden of kiezen, kan voedsel in de open ruimte vast komen te zitten. Dit zou moeten worden gecontroleerd en gecorrigeerd alvorens de kroon wordt vastgezet. Indien dit niet meer kan moet dit opgelost worden door de kroon over te maken, een vulling te leggen of de aangrenzende tand te modificeren.
- Breuk in het porselein: Als u een porseleinen kroon hebt met een metalen of gouden kern en het porselein breekt of splintert, zal het metaal of goud onderaan de tand nog beschermen. De kroon hoeft niet perse te worden vervangen, zolang de aansluitranden van de kroon intact zijn. Sommige mensen kiezen echter om de kroon of brugte vervangen om esthetische redenen of als er hierdoor open contacten (zoals hierboven beschreven) zijn ontstaan.
- Tandbederf: Indien onder de kroon tandbederf wordt geconstateerd dient de kroon opnieuw te worden gemaakt.
- Open randen: Dit betekent dat er een ruimte tussen de kroon en de tand is en dit is een slechte situatie. Als de restauratie open randen heeft moet de kroon of brug worden overgemaakt. Het niet goed aansluiten van de kroon op de tand brengt namelijk een hoog risico met zich mee om cariës te krijgen. De open randen rond nieuwe kronen kunnen gevoeligheid geven door consumptie van hete en koude dranken, zoetigheid of bij het inademen van lucht.
Onderhoud
De dagelijkse mondhygiëne is bij kronen en bruggen extra belangrijk. Vooral het tandvlees rondom de kroon of brug moet u goed reinigen. Een kwetsbare plek is de rand van de kroon of brug. Daarop kan gemakkelijk tandplaque achterblijven. Plaque veroorzaakt gaatjes langs de rand van uw kroon of brug en ontsteking van het tandvlees. Poets dit gebied zorgvuldig met een zachte tandenborstel en gebruik tandenstokers, ragers en/of flosdraad. Uw tandarts of mondhygiënist kan u hierover adviseren.Bijdrage van: Gino Signorello, Tandtechnieker bij Dental Arts Signorello Tandartspraktijk
T.M. Stoffels
op 29 Nov 2022